Bewegingsmelders regelen automatisch de verlichting in de tuin en in huis. U hoeft het licht niet meer handmatig aan te doen en dat verhoogt het comfort. Als u net even de handen vol hebt, dan komt deze luxe goed van pas. Het gebruik van bewegingsmelders verkleint ook het risico op verwondingen. Buiten gaat de verlichting aan voordat u kunt struikelen en binnen hoeft u in het donker niet naar de lichtschakelaar te zoeken.
Bewegingsdetectoren dragen ook bij aan inbraakbeveiliging . Als het licht aan gaat als mensen ongewenst het huis naderen, dan schrikt dit hen vaak af. Dit voorkomt dat deze onverlaten zelfs maar proberen in te breken.
Tenslotte zijn lampen met bewegingssensoren op de lange termijn goed voor de portemonnee: Omdat de sensoren het licht alleen activeren wanneer het echt nodig is, zijn deze even kostenbesparend als milieuvriendelijk . Als u bovendien een keer vergeet om het licht uit te maken, dan hoeft u zich geen zorgen te maken. De lampen schakelen automatisch uit, wat ook de levensduur van de lichtbronnen aanzienlijk verlengt.
Bewegingsmelders zijn verkrijgbaar als losse accessoires of vast geïnstalleerd in lampen. Bewegingsmelders zijn gebaseerd op verschillende technologieën, die ook in combinatie kunnen worden gebruikt:
Passieve infraroodsensoren (PIR-sensoren)
werken via infrarode straling (warmtestraling)
voor gebruik binnens- en buitenshuis
Hogefrequentie- of radarsensoren
werken via elektromagnetische golven
voor gebruik binnenshuis en als intelligente HF-sensoren (iHF) inmiddels ook geschikt voor gebruik buitenshuis
Ultrasone sensoren
werken via geluidsreflectie
voor gebruik binnenshuis
Camerasensoren
werken via een elektronische evaluatie van de beeldinhoud
voor gebruik binnens- en buitenshuis
Het verschil tussen bewegings- en aanwezigheidsmelders ligt in de gevoeligheid van de sensoren. Terwijl bewegingsmelders reageren op grotere bewegingen zoals lopen, zijn de kleinste bewegingen zoals het omlaag drukken van de deurkruk of het typen op het toetsenbord al voldoende voor aanwezigheidsmelders. Hierdoor zijn bewegingsmelders geschikt om buitenshuis de verlichting in te schakelen in het donker en om inbrekers af te schrikken. Binnenshuis worden de bewegingssensoren vaak gebruikt in gangen en trappenhuizen. Aanwezigheidsmelders daarentegen zijn bedoeld voor woon- en werkruimtes. Hier schakelen deze het licht in bij de kleinste bewegingen. Moderne bewegings- en aanwezigheidsmelders voeren automatische lichtsterktemetingen uit en schakelen automatisch uit wanneer er voldoende daglicht is.
Een duidelijke infographic over de toepassingen van aanwezigheids- en bewegingsmelders vindt u in onze gids.
PIR-sensoren (passieve infraroodsensoren) zenden geen signalen uit, maar ontvangen alleen warmtestraling van hun omgeving en functioneren dus passief. Dynamische warmtebronnen, d.w.z. bewegende voorwerpen, activeren de PIR-sensoren. Deze warmtebronnen kunnen mensen zijn, maar ook dieren en warme automotoren. PIR-sensoren reageren daarentegen niet op statische warmtebronnen zoals zonlicht. Er zijn ook modellen verkrijgbaar die niet geactiveerd worden door kleine dieren. Dit voorkomt onnodig stroomverbruik wanneer katten of egels bij de sensor rondscharrelen.
Om temperatuurverschillen optimaal te detecteren, moeten PIR-sensoren in direct contact staan met het object. De PIR-sensoren mogen dus niet verborgen of afgeschermd geïnstalleerd worden. Zware regenval of dikke kleding in de winter kan de gevoeligheid van de sensoren bovendien verzwakken.
Bewegingsmelders met PIR-sensoren worden zowel in huis als in de tuin gebruikt. Deze bewegingsmelders zijn de juiste keuze om grote bewegingen te detecteren. De PIR-sensoren registreren wanneer een persoon voorbij loopt of wanneer er een auto nadert. Het is belangrijk te weten dat bewegingsmelders met PIR-sensoren dwarsbewegingen beter detecteren dan frontale bewegingen. Dit komt doordat de bewegingsmelder het detectiegebied verdeelt in een raster dat uit afzonderlijke gebieden bestaat. Een dergelijk gebied komt overeen met de afstand tussen uw gespreide vingers. Als een persoon frontaal op de bewegingsmelder afloopt, dan kan deze in een bepaalde situatie in een gebied blijven staan zodat de sensor geen verandering waarneemt. Als hij de bewegingsmelder onder een hoek passeert, dan doorkruist hij verschillende detectiezones en wordt een verandering waargenomen. Let daarom bij de montage op de hoek waaronder u de sensoren monteert. Bovendien moeten bewegingsmelders met PIR-sensoren zodanig geïnstalleerd worden dat deze niet worden afgedekt. Direct visueel contact met het object is cruciaal voor een perfecte werking.
Bewegingsmelders met PIR-sensoren zijn bij uitstek geschikt voor buitenruimtes, maar ook voor gangen, garages en trappenhuizen. Deze zijn echter niet geschikt voor het detecteren van kleinere bewegingen, zoals bij zittende activiteit in een kantoorruimte. Hier zijn zogenaamde aanwezigheidsmelders zinvoller. Deze detecteren ook warmtestraling door middel van infraroodsensoren - alleen reageren aanwezigheidsmelders veel gevoeliger. De uiterst gedetailleerde, dambordachtige verdeling van het gezichtsveld maakt dit mogelijk. Aanwezigheidsmelders detecteren zo zelfs de geringste bewegingen, zoals het typen op een toetsenbord. Deze apparaten zijn daarom in de eerste plaats geschikt voor kantoren en woonkamers.
Hogefrequentiesensoren (HF-sensoren) zenden radarstralen (elektromagnetische golven) uit en reageren op de weerkaatsing daarvan – het echobeeld. Deze sensoren werken dus actief. Als een object beweegt, dan verandert de frequentie waarmee de uitgezonden golven weerkaatst worden. Zo registreert de sensor een verandering. HF-sensoren werken onafhankelijk van de temperatuur. U kunt deze daarom ook afgeschermd door muren, glas of hout monteren. In tegenstelling tot infraroodsensoren is er geen direct contact met het voorwerp vereist. De golven kunnen bovendien door dunne muren heen dringen. De gelijktijdige horizontale en verticale detectie maakt de hoge gevoeligheid mogelijk.
Bewegingsmelders met HF-sensoren zijn zeer geschikt voor hoekige kelderruimtes en doorgangsruimtes waar infraroodsensoren de grenzen van hun mogelijkheden bereiken. Aanwezigheidsmelders met HF-sensoren worden vooral in woonkamers gebruikt.
Deze sensoren registreren de meest subtiele bewegingen – zelfs als u in een leesstoel zit of op kantoor achter uw bureau zit. Deze aanwezigheidsmelders zijn ook zeer praktisch voor toiletten en wasruimten, omdat ze zelfs achter deuren bewegingen detecteren.
Vanwege hun hoge gevoeligheid waren HF-sensoren lange tijd niet geschikt voor gebruik buitenshuis - zelfs vallende bladeren waren voldoende om een signaal uit te zenden. Ondertussen is de technologie zo ver ontwikkeld dat deze menselijke bewegingen onderscheidt van bewegingen die veroorzaakt worden door insecten, vallende bladeren en regen. Dergelijke intelligente HF-sensoren (iHF) worden nu steeds meer buitenshuis gebruikt.
Bewegingsmelders met ultrasone sensoren versturen en ontvangen geluidsgolven op een frequentie die voor mensen onhoorbaar is. Deze geluidsgolven dringen door tot in elke hoek van de kamer en kunnen objecten detecteren, zelfs zonder direct visueel contact over obstakels heen. Plaats deze bewegingsmelders echter niet achter een afdekking of boven de verwarming, aangezien de lucht de geluidsgolven overdraagt. In tegenstelling tot HF-sensoren kunnen ultrasone sensoren ook niet door dunne wanden dringen.
Bewegingsmelders met ultrasone sensoren zijn zeer geschikt voor lange gangen en hallen. Als aanwezigheidsmelders worden ze vaak in kantoren gebruikt, omdat ze door hun hoge gevoeligheid voorbestemd zijn voor het detecteren van bewegingen bij zittende activiteiten.
Bewegingsmelders kunnen ook via camerasensoren bediend worden. Als een verandering in het beeld wordt geregistreerd, dan kan een signaal gebruikt worden om het licht in te schakelen en natuurlijk om een alarm af te geven. Deze technologie wordt voornamelijk gebruikt binnen de beveiligingstechnologie . Voor gebruik in kantoortuinen of vergaderzalen heeft het bedrijf Steinel nu camerasensoren ontwikkeld die mensen detecteren en tellen - ongeacht of deze mensen zitten of staan.
Bewegingsmelders zijn verkrijgbaar als afzonderlijk accessoire of zijn vast geïnstalleerd in de lampen. Als bewegingsmelders aan lichtbronnen gekoppeld worden, gebruik dan uitsluitend lichtbronnen die onmiddellijk de volledige lichtstroom uitstralen. Let bovendien op het maximaal toegestane elektrische vermogen (aangegeven in watt) van de lichtbronnen voor de bewegingsmelder.
De eenvoudigste oplossing is om lampen met geïntegreerde bewegingsmelders voor huis en tuin aan te schaffen. Voor buitenshuis zijn er stijlvolle sokkellampen en tuinpadverlichting met bewegingsmelders verkrijgbaar. Deze lampen zorgen dat u 's nachts veiliger door uw tuin kunt lopen en creëren tegelijkertijd voor een mooie sfeer. Dergelijke buitenlampen zijn tegenwoordig beschikbaar in een verbonden uitvoering: als een lamp via de bewegingsmelder een beweging detecteert, dan zendt deze een signaal naar de verbonden lichtbronnen. Zo worden automatisch alle lampen tegelijk geactiveerd en verlichten deze het tuinpad.
Omdat bewegingsmelders tegenwoordig vooral vast in lampen geïnstalleerd worden, is het in de meeste gevallen niet nodig om deze in het bestaande elektrische systeem in te bouwen. Als u echter kiest voor een afzonderlijke bewegingsmelder, dan kunt u die eenvoudig zelf installeren. Alvorens een bewegingsmelder aan te sluiten, dient u er absoluut zeker van te zijn dat u de gebruikelijke, strenge veiligheidsregels in acht hebt genomen die gelden voor werkzaamheden aan elektronische apparatuur.
Het is ook van belang om van tevoren de volgende overweging te maken: moet de lichtbron in de toekomst alleen via de bewegingsmelder bediend worden of wilt u deze ook via een schakelaar kunnen bedienen? Als u beide mogelijkheden wilt combineren, dan kiest u voor de zogenaamde keuzeschakelaar. Deze maakt het mogelijk het licht permanent in of uit te schakelen en om over te schakelen op bewegingsdetectie. Het is ook mogelijk de bewegingsmelder zo in te stellen dat deze 's nachts actief is en dat u de verlichting overdag met een schakelaar bedient.
Bovendien moet u besluiten of u uw bewegingsmelder in een opbouw- of een inbouwversie wilt installeren. Bij de inbouwversie kunt u de schakelkast van de desbetreffende lichtbron gebruiken. Demonteer hiertoe de lichtschakelaar en sluit de bewegingsmelder aan. Er zijn bewegingsmelders verkrijgbaar met driedraads-techniek of met tweedraads-techniek. Deze bewegingsmelders hebben dus respectievelijk twee of drie aansluitklemmen hebben. Bij de tweedraads-technologie is er geen nulleider nodig.
In de volgende stap stelt u de afstand tot het naderende object (detectiebereik) en de duur dat het licht bij beweging ingeschakeld moet blijven (inschakelduur) in. Bovendien kunt u de schemersensor gebruiken om te bepalen bij welke omgevingshelderheid uw lamp geactiveerd moet worden. Nu hoeft u alleen nog maar de bewegingsmelder in de schakelkast te schroeven – en klaar is Kees.
Het is overigens niet nodig om voor elke lichtbron een aparte bewegingsmelder te installeren. U kunt zonder problemen meerdere lichtbronnen op één bewegingsmelder aansluiten. Zorg er echter om veiligheidsredenen voor dat het aansluitingsvermogen van de bewegingsmelder niet wordt overschreden.
Tegenwoordig zijn er ook op batterijen werkende lampen met vast geïnstalleerde bewegingsmelders verkrijgbaar. Voor de montage hoeft u alleen de batterijen te plaatsen en de lamp op de gewenste plaats te installeren. In deze combinatie zijn energiebesparende LED-lampen het best geschikt om ervoor te zorgen dat de batterijen zo lang mogelijk meegaan.
Zorg ervoor dat de bewegingsmelder buitenshuis en in de badkamer een passende IP-beschermingsklasse heeft. Alleen op die manier is deze voldoende beschermd tegen het binnendringen van water en vreemde voorwerpen. Apparaten met beschermingsklasse IP54 of hoger zijn geschikt voor montage buitenshuis aan de huismuur of onder het dak. Hiermee zijn deze beschermd tegen stof en spatwater. Met beschermingsklasse IP66 bijvoorbeeld is uw bewegingsmelder zelfs stofdicht en beschermd tegen waterstralen. Dit wordt aanbevolen als de muur of het dak geen bescherming bieden.
Voor de badkamer volstaat beschermingsklasse IP44 op het plafond. Hiermee is het apparaat beschermd tegen spatwater en vreemde voorwerpen groter dan één millimeter. In de buurt van het bad is een IP65-bescherming echter beter. Voor woonruimtes waar geen vocht te verwachten is, volstaan bewegingsmelders met beschermingsklasse IP40. Hiermee zijn de apparaten beschermd tegen vaste vreemde voorwerpen groter dan één millimeter, maar niet tegen water.
Buitenshuis raden we een montagehoogte van 2 meter of hoger aan voor bewegingsmelders. De bewegingsmelder dient immers buiten het bereik van onbevoegden – vooral inbrekers – geïnstalleerd worden. Bovendien: hoe hoger u de bewegingsmelder monteert, des te groter het bestreken gebied. Een te laag geïnstalleerde bewegingsmelder detecteert slechts een relatief klein gebied. U moet dus individueel voor uw project beslissen hoe hoog u de bewegingsmelder installeert. Neem tegelijkertijd ook altijd de aanbevelingen van de fabrikant inzake de montagehoogte in acht.
Bewegingsmelders zijn verkrijgbaar met een detectiehoek van 90° tot 360°. Als bijvoorbeeld een hele ruimte gedetecteerd moet worden, kies dan voor een plafondmontage. Dit biedt een detectiebereik van 360°. Bij wandmontage is een detectiehoek van 180° voldoende. U kunt dergelijke bewegingsmelders het best gebruiken om een gang te verlichten of om de buitenruimte rond het huis te beveiligen. Hoeken van 90° daarentegen zijn meer dan voldoende om de ingang van het huis te verlichten wanneer dat nodig is. Om twee buitenmuren van het huis tegelijkertijd te beveiligen, kunt u een bewegingsmelder met een detectiehoek van 240° op één hoek van het huis installeren.
Als u nog niet zeker bent van de toepassing, dan kunt u ook een bewegingsmelder met een grote detectiehoek kopen. Later kunt u deze door middel van een afdekking aanpassen aan het te detecteren gebied.
Als u de bewegingsmelder om veiligheidsredenen op de buitenmuur installeert, zorg er dan voor dat deze het gebied direct onder de bewegingsmelder ook detecteert. Een zogenaamde onderkruipbeveiliging voorkomt dat het detectiebereik omzeild wordt. Daartoe wordt een speciale lens of een tweede sensor gebruikt.
Om te voorkomen dat uw bewegings- of aanwezigheidsmelder bij daglicht wordt geactiveerd, raden wij aan deze te combineren met een lichtsensor. Hierbij stelt u in vanaf welke schemeringsgraad de bewegingsmelder buiten of de aanwezigheidsmelder binnen de lichtbron moet activeren.
Zo voorkomt u dat het licht ingeschakeld wordt wanneer het al of nog licht genoeg is. Met een schemersensor kunt u dus extra energie en kosten besparen en zo het milieu en uw portemonnee ontzien. Bij moderne bewegingsmelders zijn dergelijke schemersensoren standaard ingebouwd. Trouwens: de firma Steinel verkoopt schemerschakelaars onder de naam Nightmatic.
Een voordeel van bewegingsmelders is dat deze energie besparen. Doordat het licht alleen aangaat wanneer dat ook écht nodig is, kunt u op elektriciteitskosten besparen. LEDs zijn ook milieuvriendelijk en kostenbesparend. Daarom is deze verlichtingstechnologie een natuurlijke keuze om te gebruiken in combinatie met bewegingsmelders. Bovendien bereiken LEDs direct 100% helderheid zodra u deze inschakelt. Bovendien zijn deze lichtbronnen bestand tegen veelvuldig in- en uitschakelen. Dit maakt LEDs perfect geschikt voor bewegingsmelders.
Aangezien de ontwikkelingen meer en meer in de richting van smarthome (ook bekend als: domotica) bewegen, zijn er nu ook bewegingsmelders die in deze technologie geïntegreerd kunnen worden. Meldingen over activiteiten komen dan rechtstreeks via een app op de smartphone binnen. Via deze app kun u bovendien functionaliteiten en gevoeligheden instellen en controleren. Ook op tijd gebaseerde regeling is probleemloos mogelijk. U kunt bewegingsmelders die via het domotica-systeem in een netwerk zijn opgenomen bijvoorbeeld ook aansluiten op dimmers. Zo wordt een gedimde verlichting alleen actief wanneer het bedtijd is.
Het bedrijf Steinel wordt beschouwd als een pionier op het gebied van bewegingsmelders. Ook andere merkleveranciers hebben echter tegenwoordig hoogwaardige aanwezigheids- en bewegingsmelders in hun assortiment. Het volgende overzicht toont een selectie van leveranciers van bewegings- en aanwezigheidsmelders voor de Nederlandse en Belgische markt:
Steinel
Philips
Osram
Hebt u nog meer vragen? Aarzel dan niet om contact op te nemen met onze klantenservice. Zij zullen u deskundig en vriendelijk adviseren over uw persoonlijk verlichtingsproject. Klik hier voor ons contactformulier.
De doorgestreepte prijzen komen overeen met de adviesprijs van de fabrikant.
Alle prijzen zijn inclusief 21% BTW en excl. verzendkosten.